image 29 اردیبهشت 1401

غیاث‌الدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیّام نیشابوری

28 اردیبهشت ماه روز ملی بزرگداشت حکیم، فیلسوف و دانشمند وارسته حکیم عمر خیام نیشابوری گرامی باد.

خیام نیشابوری در قرن پنجم هجری در شهر نیشابور به دنیا آمد. نام کاملش «غیاث‌الدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیّام نیشابوری» بود. او همچنین خیامی و خیام نیشابوری و خیامی النّیسابوری هم نامیده شده ‌است. او در زمانی به دنیا آمد که ترکان سلجوقی بر خراسان بزرگ تسلط داشتند. 

شهرت خیام گرچه بیشتر به شاعری است اما در واقع خیام فیلسوف و ریاضی دانی بود که به آثار ابوعلی سیناپرداخت و یکی از خطبه های معروف او را در باب یکتایی خداوند به فارسی ترجمه کرد. اولین اشاره ای که به شعر خیام شده، صدسال پس از مرگ اوست. 

رساله وی در جبر و مقابله و رساله ای دیگر، که در آن به طرح و پاسخگویی به مشکلات هندسه اقلیدس پرداخته، از جمله مشهورترین آثار ریاضی اوست. 

خیام منجم بود و تقویم امروز ایرانی، حاصل محاسباتی است که او و عده ای از دانشمندانی دیگر، در زمان جلال الدین ملک شاه سلجوقی انجام دادند و به نام وی تقویم جلالی خوانده می شود. خیام در باب چگونگی محاسبات نجومی خود رساله ای نیز نوشته است. خیام علاوه بر ریاضی و نجوم، متبحر در فلسفه، تاریخ جهان،زبانشناسی و فقه نیز بود.

در کارگه کوزه گری رفتم دوش

دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش

ناگه یکی کوزه برآورد خروش

کو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش ...

زندگی و مرگ، غنیمت شمردن عمر و پرهیز از به بطالت سپری کردن ایام، از جمله مضامین پر تکراریست که در اشعار خیام به چشم می خورد.

خاک ایران بزرگ و همیشه آباد، هرگز از حضور بزرگ مردان و بزرگ زنان خالی نبوده و نخواهد بود. در هر عصر و زمان نامی از دل مردم ناب و بزرگ این سرزمین در تمام جهان پر آوازه گشته است.


هیچ نظری برای این رویداد ثبت نشده است !

نظر شمـا دربـاره ایـن مـطلب